Gaz Ölçüm

Introduction for Gas Metering Wizard

inSCADA doğal gaz ölçüm istasyonları için izleme, kontrol ve raporlama ihtiyaçlarına yönelik, otomatik proje oluşturan bir sihirbaz sunar. Bu sihirbaz sayesinde, gaz ölçüm istasyonları için gerekli olabilecek tüm ayarlama ve yapılandırmaları bir kaç dakika içerisinde yapabilirsiniz. Bu Sihirbaz sizin için oluşturmuş olduğu projede ;

• Connections,

• Devices and Frames,

• Variables,

• Visualizations,

• Trends,

• Alarms,

• Reports,

• Station Calculations,

• KEY-PAD Management,

• C6+ Split Modes,

• Pay/Check Metering,

• Data Sharing (With dnp3 Outstation for central scada applications or with Modbus TCP Server / Client for other local scada systems)

gibi gerekli tüm yapılandırmaları hazır hale getirir.

Gas Metering System Model

inSCADA gas ölçüm sistemlerini resim 1'de görüldüğü gibi modeller.

Resim 1 : Gas Metering System Model

Modelde görüldüğü gibi, inSCADA Gaz Ölçüm Sistemi modeli gazın giriş ve çıkış yaptığı , ölçüm gruplarının bulunduğu, pay ve check ölçüm sistemlerini dahi modelleyen genel bir modeldir. Burada gazın giriş yaptığı GRP01 ve GRP02 ana ölçüm grupları, iç tüketimi modelleyen INT ölçüm grubu ve istasyon çıkışında ek ölçüm istasyonlarını modelleyen GRP03 ve GRP04 ölçüm grupları görülmektedir.

Ölçüm gruplarının ölçüm hattı sayılarında herhangi bir sınırlama yoktur.

inSCADA içerisinde gaz ölçüm sistemlerine uygun projeler oluştururken, parametrelerin, değişkenlerin isimlendirilmesinde bir disiplin kullanır. Bu disiplinde hazırlanan şablon cihazlar ve bu cihazlar içerisinde tanımlı değişkenler üzerinden otomatik olarak projeyi doğru bir şekilde oluşturabilir.

Değişken isimlerinin yapısı ;

STN{x}_GRP{y}_PAY_STREAM{z}_{NAME}

STN{x} içerisindeki x değeri istasyon numarasını göstermektedir. Resim 1'de gösterilen modelimiz bir proje altında 2 adet istasyon olabileceğini modeller. Aşağıdaki resimde görüldüğü gibi STN{x} değeri Station 1 için 01 Station 2 için 02 değerini alabilir. Bu durumda isimlendirme yapılırken STN01 ve STN02 olarak ön isimleri kullanılır.

Resim 2 : Station Model

GRP{y} içerisindeki y değeri her bir istasyon içerisindeki hangi ölçüm grubu olduğunu belirtir. Resim 2'de görüldüğü gibi olabilecek grup numaraları 01, 02, 03, 04 olarak görülüyor.

PAY ifadesinin yerine CHK ifadesi de gelebilir. PAY hattın pay ölçüm hattı olduğunu CHK ifadesi de check ölçüm hattı olduğunu ifade eder.

STREAM{z} içerisindeki z değeri ölçüm hattı numarasını ifade eder.Kaç ölçüm hattı var ise o şekilde ilerler. STREAM01, STREAM02, STREAM03 gibi. Burada STREAM00 ifadesinin özel bir durumu söz konusudur. STREAM00 ifadesi ilgili gruptaki tüm tüm hatların toplamını ifade eder. Örnek ;

STN01_GRP01_PAY_STREAM01_LINE_PRESSURE : 55
STN01_GRP01_PAY_STREAM02_LINE_PRESSURE : 60
STN01_GRP01_PAY_STREAM01_CORRECTED_FLOW_RATE : 100
STN01_GRP01_PAY_STREAM02_CORRECTED_FLOW_RATE : 50

STN01_GRP01_PAY_STREAM00_LINE_PRESSURE = ?

Örnek değerleri yukarıdaki gibi olan grup 01 ölçüm grubunun hat basıncı
otomatik olarak şu şekilde hesaplanır.

STN01_GRP01_PAY_STREAM00_LINE_PRESSURE= (55*100+60*50)/(100+50)=56,66 

{NAME} ifadesi değişkenin asıl tanımını ifade eder, name ifadesinin ön eki ise o ifadenin yukarıda açıklandığı gibi nereye ait olduğunu ifade eder. Tüm değişken isimlerinin içerisinde yukarıdaki detaylara artı olarak kullanılan kısaltmaların bir anlamı vardır ve sistemin doğru çalışması için önemlidir. Bunlar ;

Kısaltma	Açıklama	Örnek
PH	Previous Hour	STN01_GRP01_PAY_STREAM01_PH_LINE_PRESSURE
PD	Previous Day	STN01_GRP01_PAY_STREAM01_PD_LINE_PRESSURE
PW	Previous Week	STN01_GRP01_PAY_STREAM01_PW_LINE_PRESSURE
PM	Previous Month	STN01_GRP01_PAY_STREAM01_PM_LINE_PRESSURE
PY	Previous Year	STN01_GRP01_PAY_STREAM01_PY_LINE_PRESSURE
SSH	Snap Shoot Hour	STN01_GRP01_PAY_STREAM01_SSH_CORRECTED_TOTAL
TOTAL	Total	STN01_GRP01_PAY_STREAM01_UNCORRECTED_TOTAL
CORRECTED_FLOW_RATE	Uses for Flow Weighted Avarage	STN01_GRP01_PAY_STREAM01_CORRECTED_FLOW_RATE

Yukarıdaki tabloda verilen ifadeler değişken isimlerinde kullanılır.Sırası ve notasyonu önemlidir. inSCADA yapacağı hesaplamalarda, hangi değişkenin nasıl bir işlemden geçmesi gerektiğine bu ifadelere bakarak karar verir.

Step By Step Practice

Bu kısımda örnekleri ile bir doğalgaz istasyonunu üzerinden giderek inSCADA ile en uygun projeyi hızlı bir şekilde nasıl oluşturabilceğini göreceğiz.

Example 1 : Ölçüm istasyonumuz, 2 paralel Turbinmetre ölçüm hattı, bu turbinmetre ölçüm hattına seri bir ultrasonik ölçüm hattı, iç ihtiyaç için 1 yakıt hattı,1 gas chromotograp'ı olsun. Ölçüm hatlarında SPIRIT XP3 model flow computer, yakıt hattında RFLO marka correcter kullanılacak.

Step 1 : Adding Device to Device List